Als filmrecensent zijn er van die zaken die je weleens willen irriteren. Zaken waar elke filmanalyst zo nu en dan over wil struikelen. Vaak kan de bron van irritatie met een diepe zucht makkelijk in zijn context geplaatst worden, maar soms wil een column in een online filmmagazine je aardig op weg helpen om dergelijke ergernissen van je af te schrijven.
Een veel voorkomende bron van ergernis is de Moviemeter top 250 en de IMDb top 250. Niet zozeer de toplijst zelf, maar eerder de blinde volgelingen die de lijst bijna als het heilige geschrift zelve beschouwen. De lijst waarin de ultieme waarheid staat en zonder dat je er zelf bij hoeft na denken er vanuit kunt gaan dat de genoteerde werken daadwerkelijk synoniem staan voor het beste wat de filmwereld te bieden heeft. Natuurlijk staat er gewoon een hoop goeds, misschien wel de beste films die cinema te bieden heeft in de Moviemeter en IMDb top 250, maar nuance blijkt maar al te vaak een schone zaak.
Zo zal iedereen weleens geconfronteerd zijn geweest met de opmerking: “de film staat op nummer 1, dus dan zal het wel een goede film zijn”. Een zin die pijn doet aan elke persoon die nuance hoog in het vaandel draagt en een warm hart toedraagt aan cinema, zijn vele complexe elementen en vooral zijn extensieve historie. Nu is natuurlijk niet iedereen verplicht een film tot op het bot en tot de dood te analyseren, maar er gemakshalve van uitgaan dat wanneer iets op 1 staat het goed moet zijn, is een veel voorkomende oppervlakkigheid.
Als je ergens weinig verstand van hebt, is het logisch dat je in principe uitgaat van wat de massa denkt. Het is een prima punt van oriëntatie om je van daaruit verder te ontwikkelen in de wereld van de cinema. Reikt je interesse niet verder dan gezellig wat films kijken als middel tegen verveling of als tijdverdrijf wanneer er niets anders te doen is, dan mag je er gemakshalve vanuit gaan dat alles wat de menigte leuk of goed vindt snel jouw interesse zal kunnen wekken. Trends zijn al snel de ’talk of the day’ en niets spreidt zich zo snel als een trend.
Maar om dan te claimen dat wat de lijst der lijsten te bieden heeft per definitie de beste cinema is die je ooit zult zien, een kunstvorm waar je aan een vierjarige studie nog niet genoeg hebt om het te kunnen doorgronden, is ultieme onwetendheid. Onwetendheid die wordt gevoed door cineasten die exact weten hoe de arrogante massa nóg arroganter te maken, door ze zich voor even een bijzonder intelligent of herboren mens te laten voelen met films als de ‘zó complex dat het wel geniaal móet zijn’-film Inception of de nummer 1 uit beide lijsten, de ultieme ‘feel good’-film The Shawshank Redemption. Slim zijn ze wel, daar in Hollywood.
Lijstjes zijn enorm leuk, ik stel en zoek ze ook graag op, maar het zou aardig zijn als geïnteresseerden zo’n lijst dan gebruiken om lekker op ontdekkingstocht te gaan en niet het denken en analyseren aan de opsteller of de massa zelf overlaat. Er bestaat niets gemakzuchtiger dan domweg het gestelde voorbeeld te volgen en deze aan te hangen alsof het de waarheid zelve betreft. Go, explore!