Halloween is voorbij, het is dus tijd om ons langzaamaan op te maken voor de aankomende feestdagen. Dit jaar zul je nog meer reden hebben dan normaal om thuis te blijven, misschien zelfs zonder groot kerstfeest met familie. Wat is er dan beter dan lekker onderuitgezakt films te kijken? Warner Bros speelt hier handig op in door een hoop boxsets uit te brengen met films uit hun catalogus. Een van die sets is een (logische) combo van Doctor Sleep en The Shining. Beide films hebben al een recensie op It’s Only a Movie genoten. Check ze hieronder nog eens.

Doctor Sleep (Mike Flanagan, 2019)
Plot: Ondanks dat hij nog steeds getekend is door het trauma dat hij heeft opgelopen als kind in Overlook, heeft Dan Torrance iets van rust weten te vinden. Maar aan die rust komt abrupt een einde wanneer hij Abra ontmoet, een moedige tiener met haar eigen krachtige en buitengewone gave, beter bekend als het “licht”. Wetende dat Dan over dezelfde krachten beschikt, vraagt Abra hem om hulp tegen de meedogenloze Rose the Hat en haar volgers, The True Knot. Zij nemen het licht van onschuldigen af in hun zoektocht naar onsterfelijkheid. Door een onwaarschijnlijk bondgenootschap te vormen, raken Dan en Abra betrokken bij een wrede strijd op leven of dood met Rose. Abra’s onschuldigheid en onbevreesde omarming van haar licht dwingen Dan om zijn eigen krachten te gebruiken zoals hij dat nog nooit eerder heeft gedaan. Waardoor hij zijn angsten onder ogen moet komen en de geesten uit het verleden opnieuw moet laten ontwaken.

Het is een bekend verhaal dat Stephen King de film van Kubrick niet hoog heeft zitten. De versie uit 1997 van Mick Garris zat dichter bij het bronmateriaal maar of dat een goede film heeft opgeleverd is hoogst discutabel. Mike Flanagan heeft de taak om voor ondergetekende de vieze smaak van de ’97 versie weg te spoelen en dat is hem met verve gelukt. Natuurlijk gebeurt er in de plotomschrijving al teveel als je fan bent van het minimalisme dat Kubrick in zijn film heeft verwerkt. Een genootschap dat leeft van stoom afkomstig uit mensen die ‘shining’ met zich meedragen? Absurd, maar wel een verhaal van King zelf en toch een gelegenheid om weer even terug te keren naar het geweldige wereldje dat King heeft gecreëerd en natuurlijk om weer voet te mogen zetten in het iconische Overlook Hotel, verreweg het sterkste onderdeel uit Doctor Sleep.

Gelukkig valt ook de opbouw reuze mee. Ja, het is allemaal wat vergezocht, maar The True Knot is toch een bende angstaanjagende types bij elkaar. Rebecca Ferguson is een knappe verschijning en een overtuigende leider van de bende. Ook is het fijn om de Nederlandse Carel Struycken weer eens in een aanzienlijke rol te zien. Flanagan weet over het algemeen een persoonlijke vibe te brengen in de film waardoor er een duidelijke regisseursstempel te zien is. Zo zijn bijvoorbeeld de scènes dat Abra ‘meekijkt’ bij andere ‘shiners’ visuele hoogtepuntjes. Maar persoonlijk zat ik toch vooral te wachten op de terugkeer naar het Overlook Hotel en dat viel gelukkig allesbehalve tegen.

In The Shining is het Overlook een personage op zich. Dit is een knappe prestatie van Kubrick. Flanagan houdt die eer staande. Vanaf het moment dat de camera weer zweeft boven dat meer gingen de haren op mijn arm recht overeind staan. Het thema van Wendy Carlos heeft een kleine, maar geweldige update gekregen. De momenten waarbij we beetje bij beetje de bekende ruimtes weer betreden geven elk een zeer voldaan gevoel. Nergens buit Flanagan het ook uit of vervalt hij in voor de hand liggende clichés. Hij behandelt het hotel en het origineel met zeer veel respect en weet met Doctor Sleep een extra, intrigerende dimensie te geven aan het klassieke verhaal van Stephen King. Zelfs de vervangende acteurs van Jack Nicholson en Shelley Duvall ergeren nergens, al is het echt wel even wennen om veel minder aansprekende acteurs zulke iconische rollen te zien vervullen. Dit had echt heel anders kunnen uitpakken.

Doctor Sleep is gelukkig erg meegevallen. Er zijn de laatste jaren veel generieke Stephen King-verfilmingen gemaakt en daar hoort deze gelukkig niet bij. Sterker nog, Doctor Sleep is een van de sterkste King-verfilmingen die wij in lange tijd hebben gezien.

The Shining (Stanley Kubrick, 1980)
Plot: Jack Torrance (Jack Nicholson) is een schrijver met een writer’s block. Wanneer hij wordt aangenomen voor een baan als huismeester van het prestigieuze Overlook Hotel, dat zich op een afgelegen plek in de bergen van Colorado bevindt, ziet hij dit als de ideale kans om inspiratie op te doen en zijn boek af te maken. Bovendien is het de perfecte plek voor hem, zijn vrouw Wendy (Shelly Duvall) en zijn zoontje Danny (Danny Lloyd) om tot rust te komen. In al zijn arrogantie slaat hij de geruchten dat er kwade krachten in het hotel zouden huizen, en het lugubere verhaal over de vorige huismeester die waanzinnig is geworden en daarna op gruwelijke wijze zijn gezin heeft uitgemoord, in de wind.

Stephen Kings verhalen zijn vaak in essentie alleen al meer dan de moeite waard, maar wanneer een cineast als Stanley Kubrick zich ermee gaat bemoeien praten we toch wel over iets meer dan menig King verfilming. The Shining betekende Kubricks kennismaking met het horrorgenre en dit pareltje kan de historie ingaan als een van de beste en engste horrorfilms ooit gemaakt. Zet je schrap voor een verblijf in het hotel der nachtmerries: het Overlook Hotel.

The Shining gaat wat verder dan een standaard spookverhaal. Jack Torrance draagt een verleden met zich mee en wanneer hij samen met gezin in isolatie geplaatst wordt, om gedurende de wintermaanden op een immens hotel te passen, slaan zijn stoppen door. Is het het hotel met een eveneens dubieus verleden dat hem ertoe dwingt? Dit zou wel erg in de lijn van een simpel horrorverhaaltje liggen en de kans dat Kubrick zich zou wagen aan zulk bronmateriaal is gering. Kijkende naar Kubricks oeuvre herkennen we een patroon van psychose bij de protagonisten en ook The Shining draagt een ondertoon die van de film een net wat andere beleving maakt. Zijn de gruwelijke gebeurtenissen te wijten aan Jack zelf of zijn er echt kwade krachten aan het werk? The Shining houdt dit gelukkig in het midden, wat de beleving ten goede komt. De mysterie groeit met elke scène en op weg naar de climax worden we audiovisueel werkelijk getrakteerd door het genie dat Kubrick heet.

Kubrick had dit project nooit 100% naar zijn smaak kunnen vormen zonder het gebruik van de steadicam, een camera ontwikkeld door Garrett Brown in 1976, die het mogelijk maakt te lopen en zelfs te rennen met de camera zonder dat deze meegaat met de bewegingen van de cameraman. De steadicam werd succesvol geïntroduceerd met Rocky (1976), maar kreeg pas echt meerwaarde met The Shining. De tracking shots van Danny op zijn driewieler door de gangen van het indrukwekkende Overlook Hotel zijn magistraal en geven door zijn lage positionering het hotel een ongekende dimensie. Met filmische trucjes als deze wordt er een sfeer gecreëerd die ongeëvenaard is. Je zou zelfs kunnen zeggen dat Kubrick hiermee van het hotel een op zichzelf staand personage heeft gemaakt, dat zijn bewoners in zijn greep houdt en niet meer loslaat. Zo bulkt The Shining van nog meer prachtige shots en is de geweldige mise-en-scène en de aankleding de basis van dit visuele genot.

Het acteerwerk en de score maken The Shining compleet. Jack Nicholson is geweldig in zijn element als de maniakale Jack Torrance en Shelley Duvall is met haar naïeve en piepige rol als Wendy Torrance een schot in de roos. De perfectionist Kubrick heeft haar tot waanzin moeten drijven op de set om tot het beoogde resultaat te komen en dat is hem met vlag en wimpel gelukt. Tientallen takes hebben hun werk gedaan op de cast en vooral Duvall ziet er zo echt hysterisch uit dat het realisme gehalte bijzonder hoog ligt. Maar wat van The Shining echt het meesterwerk maakt dat hij is, is de score van Wendy Carlos en Rachel Elkind. Al gelijk vanaf de eerste seconde is de toon gezet met deze behoorlijk creepy en effectieve muziek. Nog nooit heeft een autotrip door de bergen zo onheilspellend aangevoeld. Een prestatie van jewelste.

The Shining is een samenraapsel van enkel kwaliteit en genialiteit. Van het acteerwerk tot de mise-en-scène, het camerawerk en de muziek. Alles klopt en de juiste benadering van Stephen Kings bronmateriaal zorgt voor een hoogtepunt in het horrorgenre. The Shining is met recht een meesterwerk te noemen.